Kural olarak yabancı işçilerin tabi olacakları Sosyal Güvenlik mevzuatının
belirlenmesine yönelik kurallar lex Loci laboris prensibine göre belirlenir.[1] Bu prensibe
göre uygulanacak mevzuat, işçinin işini mutad olarak
yaptığı işyeri hukuku olarak belirlenmiştir. Normal koşullar altında
uluslararası sözleşmelerin ortak noktaları akit taraf ülkelerinden herhangi
birinde çalışan diğer akit taraf vatandaşlarının, işyerlerinin veya
kendilerinin ikamet ettikleri ülkelere bakılmaksızın, istihdam
edildikleri ülkenin mevzuatına tabi olmaları yönündedir. Diğer taraftan ikili
veya çok uluslu anlaşmalar ile bu kurala istisnalar getirilmiştir. Bu istisnaların
oluşumunda en önemli koşul ise bir akit tarafta istihdam edilen yabancının,
diğer akit tarafta bulunan işyeri tarafından, istihdam edildiği ülkeye işvereni
adına belli bir işi icra etmek üzere gönderilmesi şeklindedir.
Bu koşul ikili veya çoklu anlaşmalar gereğince zamansal
kısıtlamalara tabidir. Bu kısıtlamalar ışığı altında ülkemizde
yabancıların sigortalılığı, ülkemiz ile sosyal güvenlik sözleşmesine taraf olan
ülkelerin vatandaşı olan ve olmayan yabancı çalışanlar arasında farklılıklar
göstermektedir.
